بافت پوششی
اشکال مختلف بافت اپیتلیوم

بافت پوششی یا اپیتلیوم(به انگلیسی: Epithelium)‏ بافتی است که از سلول‌های چندضلعی اجتماع یافته‌ای تشکیل شده‌است که پوشش سلولی سطوح خارجی و داخلی بدن از جمله پوست، دیوارهٔ عروق و حفره‌های کوچک را می‌پوشاند. بسیاری از غدد نیز از بافت اپیتلیال تشکیل شده‌اند. این بافت در بالای بافت همبند قرار گرفته‌است و این دولایه توسط غشای پایه از هم جدا می‌شوند. در زبان یونانی ، اپی، به معنای روی یا بالای و تلی به معنای بافت می باشد. بافت های اپیتال دارای رگ های خونی در اطراف خود نمی باشند و بنابراین از طریق نفوذ غذا از بافت های زیرین همبند، تغذیه می کنند . بافت های پوششی می توانند به صورت خوشه ای از سلول ها موجود باشند و به عنوان غدد درون ریز و غدد برون ریز عمل کنند .غذذ درون ریز و برون ریز به شدت با رگهای خونی احاطه شده اند و از طریق آن تغذیه می کنند . در انسان اپیتلیوم به عنوان یکی از ۴ بافت پایه محسوب می‌شود. ۳ بافت دیگر بافت‌های همبند، عضلانی و عصبی هستند. مادهٔ بین سلولی این بافت بسیار اندک است. اتصال بین سلول‌های این بافت به دلیل وجود سلول‌های چسبندگی، درهم‌فرورفتگی‌های غشا و اتصالات بین سلولی بسیار قوی است.

ساختار اصلی [ویرایش]

سلول ها در بافت پوششی به شدت به هم فشرده هستند وفضای خالی بسیار کم و کوچکی در میان آنها موجود می باشد. این سلولها صفحه ای پیوسته را که در بسیاری از نقاط توسط اتصال های محکم و دزموزوم ها به هم متصل شده اند را تشکیل می دهند. بافت پوششی، قسمت بیرونی و درونی پوست را تشکیل می دهد.

غشای پایه [ویرایش]

سلول های بافت پوششی بر روی غشای پایه قرار گرفته اند و که این غشا به عنوان داربستی عمل می کند که بافت پوششی می تواند به رشد و گسترش بپردازد و پس از جراحت ها خود را ترمیم کند.بافت پوششی دارای عصب نیست . بافت پوششی توسط ریخت سلولهایشان و هم چنین تعداد لایه های تشکیل دهنده به گروه های مختلف تقسیم می شوند. بافت پوششی که تنها ضخامت یک سلول را دارد به عنوان بافت پوششی ساده شناخته می شود. اگر دو یا چند سلول ضخامت بافت پوششی را تشکیل دهند به آن بافت پوششی طبقه دار گفته میشود. گونه ای دیگر از بافت پوششی نیز موجود است که به آن بافت شبه طبقه دار گویند.

بافت پوششی ساده ( Simple epithelium ) [ویرایش]

بافت پوششی ساده دارای ضخامت یک سلول می باشد و هر سلول در تماس مستقیم با غشای پایه است. این بافت معمولا در جایی پیدا می شود که نیاز به جذب یا فیلترینگ باشد. ضخامت سد بافت پوششی این پروسه را نظم می بخشد. بافت پوششی ساده به طور عمومی بر اساس شکل آنها به گروه های مختلف طبقه بندی می شوند. چهار گروه اصلی بافت پوششی ساده عبارتند از:

• ساده ی پولکی
• ساده ی مکعبی
• ساده ی ستونی
• شبه طبقه دار

بافت پوششی مطبق (Stratified epithelium ) [ویرایش]

در این نوع از بافت پوششی، بیش از یک ردیف سلول بر روی غشای پایه قرار دارد. بر اساس شکل سطحی ترین سلول های این بافت به انواع سنگفرشی ( مانند پوست بدن )، مکعبی ( مانند مجاری غدد عرق )و منشوری ( مانند ملتحمه چشم) تقسیم می شوند.

بافت پوششی مطبق کاذب (Pseudostratified epithelium ) [ویرایش]

به دلیل متفاوت بودن شکل سلول های هسته آن ها در چند سطح قرار می گیرند. مانند مخاط نای که منشوری مطبق کاذب مژه دار می باشد.

وظایف [ویرایش]

وظایف اصلی بافت اپیتلیال عبارتست از:

• پوشاندن و مفروش کردن سطوح مختلف بدن
• جذب مواد (مثلا در روده‌ها)
• ترشح مواد (در غدد)
• حس
• محافظت
• تبادل گاز های تنفسی(در اتاقک های هوایی شش ها)

نگارخانه [ویرایش]